مهم‌ترین عامل غیر تغذیه ای مؤثر بر ضریب تبدیل غذایی، دمای سالن مرغداری است. زیرا جوجه ها خونگرم هستند و دمای بدن آنها تحت تأثیر محیط قرار می گیرد. بهترین عملکرد جوجه‌ها زمانی بدست خواهد آمد که دمای سالن در 24 ساعت حداقل تغییرات را داشته باشد.
بین انرژی جیره و سوخت مصرفی یک ارتباط ویژه وجود دارد و دمای اقتصادی سالن از قیمت نسبی انرژی جیره و قیمت سوخت تأثیر می پذیرد. در هوای سرد، پرنده خوراک بیشتری مصرف می‌کند ولی عمده انرژی صرف گرم کردن پرنده میشود؛ و این امر سبب کاهش سرعت رشد در پرنده و کاهش تولید گوشت میشود.
دمای مطلوب به پرنده اجازه تبدیل انرژی مصرفی از خوراک به گوشت را میدهد. دمای بالا نیز سبب کاهش مصرف خوراک و اتلاف انرژی خوراک برای خنک شدن پرنده میشود.دمای موردنیاز گله با توجه به سن آن متفاوت است. لازم است برای دسترسی به عملکرد مناسب گله در هر مقطع سنی دمای مناسب در آشیانه با توجه به نوع سیستم گرمایشی تأمین شود.
دماهای اشاره شده، باید در سطح بستر جوجه‌ها تأمین شود. بنابراین دماسنج‌ها باید در ارتفاع 20 سانتیمتری سطح زمین نصب شوند. دمای مناسب بستر در ورود جوجه 32 درجه سانتی‌گراد است. مشاهده رفتار جوجه‌ها و همچنین طرز پراکندگی آنها گویای چگونگی دمای محیط است. همراه با رشد جوجه‌ها باید دما کاهش و میزان تهویه افزایش یابد. ایجاد تعادل بین این دو عامل یعنی دما و تهویه به خصوص در فصول سرما نکته بسیار مهمی است. این تعادل را باید ازطریق آزمایش و تجربه بدست آورد. توزیع گرما نیز در داخل آشیانه بسیار مهم است به طوریکه اگر توزیع هوای گرم سریع و یکنواخت نباشد، ممکن است قسمت‌هایی از آشیانه بسیار گرم و قسمت‌های دیگر سرد باشد.
اما به هرحال حتی در صورت توزیع یکنواخت حرارت نیز، وضعیت پراکندگی جوجه‌ها شاخص بسیار خوبی برای کنترل حرارت و وضعیت آشیانه است. به موازات اقدامات تأمین دما حفظ رطوبت به میزان 60 تا 70 درصد از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. در ادامه نکاتی برای بررسی کیفیت دمای سالن ازطریق مشاهده رفتار جوجه‌ها و همچنین طرز پراکندگی آنها در سال آورده شده است.
وضعیت نامناسب پراکندگی گله در سالن به دلیل نامناسب بودن دمای سالن |
دمای بسیار گرم: جوجه‌ها نفس نفس زده، بال‌ها افتاده و از منبع حرارت می‌گریزند.
دمای بسیار پایین: جوجه‌ها مضطرب و پر سروصدا و بر روی هم انباشته میشوند.
کوران هوا: جوجه‌ها از رفتن به تمام قسمت های آشیانه اجتناب می کنند و فقط در یک طرف جمع میشوند (به درستی نمی‌شود تشخیص داد که جوجه‌ها به طرف انسان جلب شده‌اند و یا از چیزی ترسیده‌اند).
دمای متناسب و مطلوب: جوجه‌ها به طور یکنواخت پراکنده و در کف آشیانه پخش میشوند و راحت و آرام هستند.
سیستم گرمایشی مناسب
سیستم گرمایش مناسب باعث توزیع یکنواخت دما در سالن می شود. شکل زیر نشان دهنده نحوه پراكنش مناسب دما در سالن پرورش (دما بر حسب فارنهایت) است و تصویر زیر واکنش جوجه ها به عدم یکنواختی دما را نشان میدهد. همچنین با انتخاب سیستم گرمایشی مناسب، مصرف سوخت کاهش خواهد یافت و هزینه های تولید کاهش خواهد یافت.
نحوه پراكنش مناسب دما در سالن پرورش (دما بر حسب فارنهایت)
نحوه پراکنش جوجه ها در دماهای مختلف سالن |
نکات مهم موردتوجه در سیستم‌های مختلف گرمایشی
سیستم‌های گرمايشي که در سالن های پرورش جوجه های گوشتی استفاده می شوند، تفاوت هاي زيادي از نظر نحوه عمل براي گرم كردن سالنهاي پرورش دارند. بنابراین نحوه نصب و راه اندازي و مديريت آنها نیز متفاوت است.